Bài 11. Khối lượng riêng. Trọng lượng riêng

Câu 1: Hãy chọn phương án xác định khối lượng của chiếc cột sắt ở Ấn độ :

A. Cưa chiếc cột sắt thành nhiều đoạn nhỏ, rồi đem cân từng đoạn một.

B. Tìm cách đo thể tích của chiếc cột, xem nó là bao nhiêu mét khối ? Biết khối lượng của 1m³ sắt nguyên chất ta sẽ tính được khối lượng của chiếc cột.

   Để giúp các em lựa chọn, người ta cho biết số liệu sau : Sau khi đo chu vi và chiều cao của chiếc cột, người ta đã tính ra được thể tích của chiếc cột vào khoảng 0,9m³. Mặt khác, người ta cũng đã cân và cho biết 1dm³ sắt nguyên chất có khối lượng là 7,8kg.

    Em hãy xác định khối lượng của chiếc cột.

Lời giải chi tiết

Chọn phương án B.

Thể tích của chiếc cột là : V = 0,9m³ = 900 dm³.

Ta có 1dm³ sắt nguyên chất có khối lượng 7,8kg.

=> Khối lượng của cột sắt là : m = 900.7,8 = 7 020 (kg) = 7,02 (tấn)

Câu 2: Hãy tính khối lượng của một khối đá. Biết khối đá đó thể tích 0,5 m³.

Lời giải chi tiết

Dựa vào khối lượng riêng của một số chất (SGK Vật Lí 6 - trang 37) ta có khối lượng riêng của đá là D = 2600 kg/m³.

Vậy 0,5 m³ đá có khối lượng là :

m = D.V = 1300 kg

Câu 3: Hãy tìm các chữ trong khung để điền vào các ô của công thức tính khối lượng theo khối lượng riêng :

Lời giải chi tiết

Câu 4: Chọn từ thích hợp trong khung để điền vào chỗ trống : 

Lời giải chi tiết

(1) trọng lượng riêng (N/m³)

(2) trọng lượng (N)

(3) thể tích (m³).

Câu 5: Hãy tìm cách xác định trọng lượng riêng của chất làm quả cân.

Dụng cụ đó gồm:

- Một quả cân 200g mà ta cần đo trọng lượng riêng của chất làm nó, có một sợi chỉ buộc vào quả cân.

- Một bình chia độ có GHĐ 250cm³, miệng rộng để có thể cho lọt quả cân vào trong bình. Bình chứa khoảng 100cm³ nước.

- Một lực kế có GHĐ ít nhất 2,5N.

Lời giải chi tiết

Khối lượng của quả cân : m = 200g. Bình chứa chứa 100cm³ nước.

- Ta làm theo các bước sau :

 + Đổ 100cm³ nước từ bình chứa vào bình chia độ có GHĐ 250cm³. Nước trong bình chia độ ở vạch V₀ = 100cm³.

 + Thả chìm quả cân vào bình chia độ. Giả sử nước trong bình chia độ dâng lên đến vạch V (cm³).

 => Thể tích của quả cân 200g là : $V_{200}=V-V_0\left(c{m}^3\right)=\frac{V-V_0}{1000000}\left(m^3\right)$

 + Treo quả cân vào lực kế ta xác định được trọng lượng của quả cân 200g là P₂₀₀ (N).

=> Trọng lượng riêng của chất làm quả cân 200g là : $d=\frac{P_{200}}{V_{200}}\left(N/m^3\right)$

Câu 6: Hãy tính khối lượng và trọng lượng của một chiếc dầm sắt có thể tích 40dm³.

Lời giải chi tiết

Thể tích của chiếc dầm sắt : V = 40dm³ = 0,04m³.

Tra bảng khối lượng riêng của một số chất (SGK Vật Lí 6 - trang 37) ta có khối lượng riêng của sắt là D = 7800 (kg/m³).

Ta có : $D=\frac{m}{V}$

$\Rightarrow m=D.V=7800.0,04=312\left(kg\right)$

Trọng lượng của chiếc dầm sắt là : P = 10.m = 10.312 = 3120 N.

 Câu 7: Mỗi nhóm học sinh hòa 50g muối ăn vào 

$0,5l$ nước rồi đo khối lượng của nước muối đó.

Lời giải chi tiết

Tra bảng khối lượng riêng (SGK Vật Lí 6 - trang 37) ta thấy khối lượng riêng của nước là D = 1000 kg/m³.

Ta có: 50g = 0,05kg và $0,5l=0,5d{m}^3=0,0005m^3$

Khối lượng của $0,5l$ nước là : m = D.V = 1000.0,0005 = 0,5 (kg)

Khối lượng của nước muối: M = 0,05 + 0,5 = 0,55 (kg)

Vì sự hoà tan của muối ăn vào nước không đáng kể nên thể tích dung dịch sau khi hòa tan vẫn là $0,5l$.

Vậy khối lượng riêng của nước muối là:

$D=\frac{M}{V}=\frac{0,55}{0,0005}=1100\left(kg/m^3\right)$